شاهنامه‌نگاری مکتب نگارگری شیراز، در قالب متنی برخوردار از زنجیره زبان تصویری، همواره ترکیبی است از روابط همنشینی و جانشینی نشانه‌ها. روابط همنشینی، شیوه‌های متفاوتِ پیوند عناصر درون یک متن و روابط جانشینی نیز دال‌هایی که نشانگر محتوای متن می‌باشند را نمایش داده و به روابط درون‌متنی و بینامتنی توجه دارند. تقابل حاصل، در نهایت به بافت ساختاری نگاره‌ها شکل داده و نشانه‌ها در آن معنا می‌یابند. این پژوهش با هدف تحلیل ساختارگرایانه انواع این روابط و دگرگونی‌های وابسته، تلاش دارد بر تقویت جنبه‌های ادراک و یادآوریِ روایت نگاره‌ها بیفزاید. رهیافت حاصل از روش توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای نشان می‌دهد که عناصر همنشینی، در نگاره‌ها از بعد زمانی و مکانی برخوردارند؛ در حالی که، امکان قرارگیری هم‌زمان عناصر جانشین در کنار یکدیگر فراهم نیست. همچنین دگرگونی روابط محورها، بر جنبه‌های جابه‌جایی و جایگزینیِ عناصر در محور جانشینی و کاهش و افزایش آنها در محور همنشینی استوار است.
Estakhrian Haghighi A R, Ahsant S. Correspondence of Syntagmatic and Paradigmatic Axes Relations, and Their Transformation in Relation to the Communicative Role of Shahnameh Illustration in Shiraz School of Miniature. کیمیای هنر 2020; 8 (33) :7-20 URL: http://kimiahonar.ir/article-1-1733-fa.html
استخریان حقیقی امیررضا، احسنت ستاره. تقابل روابط محورهای همنشینی و جانشینی و دگرگونی آن در نسبت با نقش رسانه‌ای شاهنامه‌نگاری مکتب نگارگری شیراز. کیمیای هنر. 1398; 8 (33) :7-20
