:: دوره 12، شماره 47 - ( تابستان 1402 ) ::
جلد 12 شماره 47 صفحات 21-7 برگشت به فهرست نسخه ها
تبیین مفهوم ذوق از دیدگاه هیوم در افق نظریۀ نهادی هنر
محسن ساربان‌نژاد* ، نادر شایگان‌فر
چکیده:   (2007 مشاهده)
تأمّلاتِ دیوید هیوم در باب زیباشناسی و معیارِ ذوق و نیز فلسفه هنر جرج دیکی که در قالب نظریه نهادی هنر ارائه شده، هر دو بر خاستگاهی اجتماعی و جامعهشناختی استوارند. از دیدگاه هیوم ملاکِ صحت و اِتقانِ احکام زیباشناسانه، حُکمِ عامِ داورانی است که بنا به برائت از نقص در قوّه ذوق در همه شرایط صادق و صحیح است. نظریه نهادی هنر با عطفِ نظر به لزومِ بازتعریفِ مرزِ مُفارقِ هنر از ناهنر در میانه قرن بیستم ارائه شد. نظریهای که بر اساس آن، اعطای شأن هنر به شیئی مصنوع، از سوی شخص یا اشخاصی صورت میگیرد که به نیابت از عالَمِ هنر در مقام نهادی اجتماعی عمل میکنند و داوری ایشان در اعطای شأن به شیءِ مصنوع، در جهت ارزیابی یا ارجگذاری به مثابه اثر هنری نسبت به آرای دیگر، به دلیل ارتباط مستمر با عالَم هنر و سلامتِ قوّه ذوق، قبول عام یافته و واجد مرجعیت است. درنتیجه پرسش اصلی تحقیق این است که از طریق چه سازوکاری شرط لازم و کافی برای صحتِ احکامِ ذوقی و ارزشگذاری آثار هنری از یک سو، و تعریفِ هنر از طریقِ تمیزِ هنر از غیرِ هنر از سوی دیگر، از جانب «داوران حقیقی» و افراد «ذیصلاح» تأمین و تضمین میشود؟ این پژوهش که با استفاده از روش تطبیقی به انجام رسیده و دادههای آن به شیوه کتابخانهای گردآوری شده است، ابتدا به مطالعه مفهوم حُکمِ ذوقی میپردازد، سپس نسبتِ زیباشناسی هیوم و نظریه نهادی هنر را میسنجد.
واژه‌های کلیدی: ذوق، زیبایی، دیوید هیوم، جرج دیکی، عالَم هنر، نظریه نهادی
متن کامل [PDF 480 kb]   (899 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/12/14 | پذیرش: 1402/3/24
فهرست منابع
1. بلخاری قهی، حسن (1400). در باب زیبایی (زیبایی‌شناسی در حکمت اسلامی و فلسفه غربی). تهران: دانشگاه تهران.
2. بلخاری قهی، حسن (1395). جامعه‌شناسی اخلاقی هنر. تهران: سوره مهر.
3. پاکباز، رویین (1395). دایره‌المعارف هنر (3 جلد)، تهران: فرهنگ معاصر.
4. دانتو، آرتور (1383). هنر، فلسفه، فلسفه هنر. ترجمه سیما ذوالفقاری، فصلنامه خیال، (9).
5. سوانه، پیر (1401). مبانی زیباشناسی. ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی.
6. شپرد، آن (1400). مبانی فلسفه هنر، ترجمه علی رامین، تهران: علمی و فرهنگی.
7. شلی، جیمز (1401). مفهوم امر زیباشناختی. ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی، در دانشنامه فلسفه استنفورد، (جلد 5: زیبایی‌شناسی). سرپرست و ویراستار مجموعه: مسعود علیا. تهران: ققنوس.
8. کارول، نوئل (1392). درآمدی بر فلسفه هنر. ترجمه صالح طباطبایی، تهران: فرهنگستان هنر.
9. Beardsley, Monroe (1972). History of Aesthetics. in The Encyclopedia of Philosophy (4 Volumes), Paul Edwards (eds.), London: Macmillan.
10. Danto, Arthur (1964). The Artworld. in The Journal of Philosophy. 61 (19). American Philosophical Association Eastern Division Sixty-First Annual Meeting. 571-584. [DOI:10.2307/2022937]
11. Danto, Arthur (1983). The Transfiguration of the Commonplace: A Philosophy of Art. Massachusetts: Harvard University Press.
12. Demos, T. J (2012). The Exiles of Marcel Duchamp. Massachusetts: MIT Press.
13. Dickie, George (1974). Art and the aesthetic: An institutional analysis. New York: Cornell University Press.
14. Dickie, George (2001). Art and Value, London: Wiley-Blackwell.
15. Dickie, George (1996). The Century of Taste: The Philosophical Odyssey of Taste in the Eighteenth Century, Oxford: Oxford University Press.
16. Ferry, Luc (1994). Homo Aestheticus: The Invention of Taste in the Democratic Age. Trans: Robert de Loaiza, Chicago: University of Chicago Press.
17. Gardner, Sebastian (2002). Aesthetics. in The Blackwell Companion to Philosophy. New Jersey: Blackwell Publishing. [DOI:10.1002/9780470996362.ch9]
18. Garfagnini, Gian Carlo (2012). Medieval Aesthetics. in Aesthetics: The Key Thinkers, Alessandro Giovannelli (eds). New York: Continuum. [DOI:10.5040/9781472545404.ch-003]
19. Hanfling, Oswald (1992) Philosophical Aesthetics: An Introduction. London: Wiley-Blackwell.
20. Hantrais, Linda (2009). International Comparative Research: Theory, Methods and Practice, New York: Red Globe Press. [DOI:10.1007/978-1-137-06884-2_5]
21. Hume, David (1985a). An Enquiry Concerning the Principles of Morals, New York: Prometheus.
22. Hume, David (1985b). Of the Standard of Taste. in Essays: Moral, Political, and Literary, Eugene F. Miller (eds). Indianapolis: Liberty Fund.
23. Hutcheson, Francis (2008). An Inquiry into the Original of Our Ideas of Beauty and Virtue, Wolfgang Leidhold (eds), Indianapolis: Liberty Fund.
24. Hutcheson, Francis (1973). An Inquiry Concerning Beauty, Order, Harmony, Design. Peter Kivy (eds), New York: Springer.
25. Kant, Immanuel (2001). Critique of the Power of Judgment, trans: Paul Guyer, Eric Matthews, Cambridge: Cambridge University Press. [DOI:10.1017/CBO9780511804656]
26. Locke, John (1998). An Essay Concerning Human Understanding. Roger Woolhouse (eds), London: Penguin Classics.
27. Norton, David (2008). An introduction to Hume's thought. in The Cambridge Companion to Hume, Cambridge: Cambridge University Pres. [DOI:10.1017/CCOL9780521859868]
28. Shelley, James (2013). Empiricism: Hutcheson and Hume. in The Routledge Companion to Aesthetics. Berys Gaut & Dominic McIver Lopes (eds), London: Routledge.
29. Stecker, Robert (2012). Plato. in Aesthetics: The Key Thinkers, Alessandro Giovannelli (eds), New York: Continuum.
30. Tatarkiewicz, Władysław (2011). A History of Six Ideas: An Essay in Aesthetics, New York: Springer.
31. Wolff, Janet (1993). Aesthetics and the Sociology of Art. London: Palgrave. [DOI:10.1007/978-1-349-13262-1]



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 12، شماره 47 - ( تابستان 1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها