:: دوره 10، شماره 40 - ( پائیز 1400 ) ::
جلد 10 شماره 40 صفحات 63-49 برگشت به فهرست نسخه ها
تبیین وجوه زیباشناسانه و تربیتی تئاتر شورایی با تکیه بر اندیشه‌های جان دیویی
میلاد حسن‌نیا ، نادر شایگان‌فر* ، رحمت امینی
چکیده:   (1878 مشاهده)
دیویی رسالت فلسفه را تحول اجتماعی میدانست و تحول موردنظر او بهوسیله آموزش صورت میپذیرد. بدیهی است دوران کلاس و مدرسه روزی به پایان میرسد اما از آنجا که رشد انسان توقفی ندارد تعلیم و تربیت نیز نباید محدود به برهه خاصی از زندگی باشد بلکه نفوذ نهادهای آموزشی اجتماعی باید همیشه جاری بوده و ادامه داشته باشد. اقدامات فرهنگی و هنری نظیر تئاترهای کاربردی ابزارهای آموزشی مفیدی هستند که بهرهگیری صحیح از آنها میتواند در رشد و تکامل اخلاقی و توانمندیهای اجتماعی شهروندان یک جامعه تأثیر قابلِتوجهی داشته باشند. آگوستو بوآل نیز که یکی از بزرگترین نظریهپردازان پیشروی تئاتر کاربردی محسوب میگردد، تئاتر شورایی را جهت رسیدن به نقطه شروع تغییر و دگرگونی زندگی پیشنهاد نمود. تئاتر مدنظر بوآل فرصتی برای افراد جامعه فراهم میکند تا خواستههای درونیشان را بیان کنند. در تئاتر شورایی موقعیتهایی مشابه واقعیت ساخته میشود و فرصت تمرین و تجربه زندگی به مخاطبان داده میشود، بدون آنکه آنان متحمل ضرر و زیان و فرصتسوزی شوند. پژوهش حاضر با استفاده از پژوهشهای بنیادی پیشین، در زمینه فلسفه زیباییشناختی و تربیتی دیویی و با روش توصیفی-تحلیلی بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که چگونه میتوان با بهرهگیری از نظریات دیویی به تحکیم و مؤکدسازی تئاتر شورایی اقدام نمود و راهکارهایی برای افزایش کارکرد این گونه نمایشی ارائه کرد. در این مقاله پس از پرداختن به تئاتر شورایی، در بخشی ویژه بر تئاتر رنگینکمان آرزو تمرکز میشود و نشان داده خواهد شد که میتوان با ایجاد همدلی در میان تماشابازیگران و ترغیب به عمل بیانگر، سلامت روانی آنان را ارتقا داد.
واژه‌های کلیدی: جان دیویی، آگوستو بوآل، تئاتر شورایی، تئاتر رنگین‌کمان آرزو، تماشابازیگر
متن کامل [PDF 408 kb]   (909 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1400/6/12 | پذیرش: 1400/9/22
فهرست منابع
1. اسکفلر، اسرائیل. (1366)، چهار پراگماتیست، محسن حکیمی، تهران: پنگوئن.
2. انصاری، مریم. و {دیگران}. (1393)، «تحلیلی بر نظریه تجربه زیبایی‌شناسی جان دیویی»، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، س11، دوره دوم، ش14، ص 51-62.
3. انصاری، مهناز، و نادر شایگان‌فر. (1399)، «تبیین تکثر فرم‌های هنری معاصر بر مبنای تجربه زیباشناختی ظهور دیویی»، جستارهای فلسفی، ش37، ص25-50.
4. اوزمن، هوارد ا. و سمئول ام کراور. (1387)، مبانی فلسفی تعلیم‌وتربیت، ترجمه گروه علوم تربیتی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
5. اوضاعی، نسرین، محمود مهرمحمدی و میثم غلامپور. (1400)، «تبیین تربیت هنری از دیدگاه دیویی و بررسی انتقادی آن از منظر آراء اندیشمندان»، مطالعات برنامه درسی ایران س16، شماره 60، ص7-36.
6. ایمانی، محسن، و {دیگران}. (1396)، «تبیین و تحلیل تربیت اخلاقی از منظر زیبایی‌شناختی با تأکید بر آرای متفکران عمل‌گرایی»، اندیشه‌های نوین تربیتی، دوره سیزدهم، ش3، ص37-58.
7. بوآل، آگوستو. (1378)، بازی‌هایی برای بازیگران و نابازیگران، حمیدرضا گرشاسبی، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی حوزه هنری.
8. بوآل، آگوستو. (1386)، رنگین‌کمان آرزو: تکنیک‌های تئاتری و درمانی، بهار صیرفی، تهران: نمایش.
9. بوآل، آگوستو. (1393)، تئاتر مردم ستمدیده، جواد ذولفقاری و مریم قاسمی، تهران: مؤسسه نوروز هنر.
10. بوآل، آگوستو. (1398)، زیبایی‌شناسی سرکوب‌شدگان، نریمان افشاری، تهران: نشر اختران.
11. پرندرگست، مونیکا، و جولیانا ساکستن. (1394)، تئاتر کاربردی: موردپژوهی‌های بین‌المللی و چالش‌های عملی، علی ظفرقهرمانی‌نژاد، تهران: نمایش.
12. پرویزی، اکبر، سیدصادق زمانی، و مرزبان ادیب‌منش. (1400)، «تبیین ابعاد و مؤلفه‌های هنر و زیبایی‌شناسی و تحلیل آن بر اساس آثار و آرای جان دیویی»، مطالعات برنامه درسی ایران، س16، ش60، ص99-126.
13. پورحسینی، محمد، سیدمهدی سجادی، و محسن ایمانی. (1393)، «تبیین دلالت‌های دیدگاه جان دیویی در خصوص هنر و زیبایی‌شناسی برای فرایند تدریس و یادگیری»، پژوهش در یادگیری آموزشگاهی، س2، ش6، ص71-86.
14. حسن‌نیا، میلاد، نادر شایگان‌فر، و رحمت امینی. (1399)، «تبیین جایگاه و نقش تئاتر خیابانی در رشد اجتماعی با تکیه بر تاملات زیبایی‌شناسانه و تربیتی جان دیویی»، تئاتر، ش83، ص51-70.
15. حسین‌زاده، مصطفی، و محمدرضا شریف‌زاده. (1397)، «بدن آگاهی و نسبت آن با معماری بر اساس فلسفه زیبایی جان دیویی»، شناخت، ش80، ص83-104
16. حسین‌زاده، مصطفی، و محمدرضا شریف‌زاده. (1398)، «شناخت و تبیین الگوی زیبایی‌شناسی همگانی (طبیعت-محیط) بر اساس آرای جان دیویی و نسبت آن با زیبایی‌شناسی محیطی معاصر»، شناخت، ش78، ص51-74.
17. خانیکی، هادی، و لیدا کاووسی. (1391)، «تئاتر برای توسعه به‌مثابه رسانه: فرایند شکل‌گیری و ویژگی‌های ارتباطی»، علوم اجتماعی، ش59، ص133-164.
18. دیویی، جان. (1327)، مدرسه و اجتماع، مشفق همدانی، تهران: بنگاه مطبوعاتی صفی‌علیشاه.
19. دیویی، جان. (1328)، آموزشگاه‌های فردا، امیرحسین آریان‌پور. تهران: بنگاه مطبوعاتی صفی‌علیشاه.
20. دیویی، جان. (1333)، مدرسه و شاگرد، مشفق همدانی، تهران: شرکت سهامی چاپ کیهان.
21. دیویی، جان. (1341)، مقدمه بر فلسفه آموزش‌وپرورش: دموکراسی و آموزش‌وپرورش، امیرحسین آریان‌پور، تبریز: شفق.
22. دیویی، جان. (1370)، اصول اخلاقی در تعلیم‌وتربیت، سیدمهدی سجادی، تهران: چاپ کامران.
23. دیویی، جان. (1391)، هنر به منزله تجربه، مسعود علیا، تهران: ققنوس.
24. سرمدی، محمدرضا، و {دیگران}. (1397)، «استلزامات تربیتی مؤلفه‌های زیبایی‌شناسی جان دیویی در نظام آموزش از دور ایران»، مطالعات روان‌شناسی تربیتی، س14، ش32، ص135-184.
25. شوسترمن، ریچارد. (1389)، «پراگماتیسم: دیویی»، در دانشنامه زیبایی‌شناسی، گروه مترجمان منوچهر صانعی دره‌بیدی ... {و دیگران}. ص75-81، تهران: مؤسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن».
26. ظفرقهرمانی‌نژاد، علی. (1390)، «تئاتر شورایی برای آموزشگری»، در هویت در تئاتر: مجموعه مقالات سی‌امین شنواره تئاتر بین‌المللی فجر، به کوشش مهدی نصیری. 111-120، تهران: نمایش.
27. ظفرقهرمانی‌نژاد، علی. (1396)، تئاتر شورایی: تمرین گفت‌وگوی انتقادی و تعهد اجتماعی، تهران: نمایش.
28. کردلو، محسن، و {دیگران}. (1398)، «تبیین زیبایی‌شناسی از دیدگاه جان دیویی و استلزام‌های تربیتی آن»، فلسفه تربیت، ش6، ص35-56.
29. لزگی، سیدحبیب‌الله، امیر نجفی، و طاهره سلیمانی انگیلی. (1392)، «واکاوی اهداف مشارکت شهروندی در تکنیک‌های تئاتر فروم»، مدیریت شهری و روستایی، ش33، ص177-184.
30. نیکولسن، هلن. (1389)، درام کاربردی: موهبت تئاتر، علی ظفرقهرمانی‌نژاد و {دیگران}، تهران: افراز.
31. هاشمیان، محمدحسین، و {دیگران}. (1397)، «بررسی تطبیقی اندیشه‌های زیبایی‌شناختی علامه محمدتقی جعفری و جان دیویی و استنتاج دلالت‌های آن در تعلیم‌وتربیت»، پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلامی، سال 26، ش39، ص5-34.
32. Dewey, John. (1958), Art as Experience, New York, Capricon Books, G. P. Putnam"s.
33. Kushner, Tony. (2001), "How do you make social change?", Theater. [DOI:10.1215/01610775-31-3-62]
34. https://read.dukeupress.edu/theater/article-abstract/31/3/62/23984/How-Do-You-Make-Social-Change (دسترسی در 1399/8/9) [DOI:10.1215/01610775-31-3-62]
35. Lather, Patty. (1991), Getting Smart: Feminist Research and Pedagogy with/in the Postmodern, London: Routledge. [DOI:10.4324/9780203451311]



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 10، شماره 40 - ( پائیز 1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها