[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
درباره پژوهشکده هنر::
مقالات در دست انتشار::
فهرست داوران::
::
ISSN: ۲۲۵۱-۸۶۳۰
 e-ISSN: ۲۲۵۱-۹۹۷۱
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
:: دوره 12، شماره 48 - ( پائیز 1402 ) ::
جلد 12 شماره 48 صفحات 95-85 برگشت به فهرست نسخه ها
هنر متعالی، هنرمند و مخاطبِ هنر والا از منظر امام محمّد غزّالی
پریما میرلوحی*
چکیده:   (1742 مشاهده)
در میان آثار متفکران متقدم ایرانی نکاتی کلیدی در مبانی نظری هنر وجود دارد که مبیّن دلیل نگاه خاص هنرمندان به هنر است و با رجوع به آن مفاهیم می‌‌‌‌‌‌توان مبانی نظری و حکمی هنر ایرانی-اسلامی را تدوین کرد تا برای تحلیل و تأویل هنر ایرانی ملاک و معیاری مستقیماً برآمده از همین فرهنگ در اختیار قرار گیرد و البته این نکته روشن شود که هنر ایرانی-اسلامی فاقد فلسفه نیست. امام محمّد غزّالی در شمار متفکران متقدم ایرانی است که در میان مباحث خود توجهی ویژه به مقولهٔ زیبایی و هنر داشته است. پیش‌‌‌‌‌‌تر، مطالعات ارزنده‌‌‌‌‌‌ای در باب آرای وی در مباحث خیال و ذوق و زیبایی انجام شده است، اما مطالعهٔ حاضر نسبت نزدیک‌‌‌‌‌‌تری با اندیشهٔ غزالی در خصوص حد اعلای هنر، هنرمند و مخاطب هنر برقرار می‌‌‌‌‌‌کند. هدف از این مطالعه، تدقیق در محک و معیارهای غزالی در ارزش‌‌‌‌‌‌گذاری هنر از کم‌‌‌‌‌‌بها (حتی حرام) تا هنر متعالی، شرایط و ویژگی‌‌‌‌‌‌های هنرمند برای خلق هنر والا و ویژگی‌‌‌‌‌‌های مخاطب جهت ادراک هنر متعالی و درنهایت جمع‌‌‌‌‌‌آوری، تبویب و تحلیل آرای مذکور از بطن مباحث غزالی بوده است. پرسش اصلی پژوهش آن ‌‌‌‌‌‌است که معیارهای غزالی برای سنجش ارزش و اعتبار هنر، هنرمند و مخاطب چیست و چه ویژگی‌‌‌‌‌‌هایی برای آنان بر می‌‌‌‌‌‌شمارد؟ مطالعهٔ بنیادی حاضر به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و اطلاعات آن با مطالعهٔ منابع مکتوب جمع‌‌‌‌‌‌آوری گردیده ‌‌‌‌‌‌است. حاصل پژوهش بیانگر این است که آنچه در تعالی هنر نزد غزالی اهمیت می‌‌‌‌‌‌یابد، نسبت آن با اخلاق، حقیقت زیبایی، آگاهی‌‌‌‌‌‌بخشی و کمال است و هنرمند برای خلق چنین هنری بیش از هر چیز نیاز به شناخت، مراقبه و تزکیه و تهذیب نفس دارد و مخاطب، هنر متعالی را ادراک نخواهد کرد، مگر آنکه از منظر اخلاقی و با هدف تهذیب و درک زیبایی حقیقی بدان بنگرد.
 
واژه‌های کلیدی: مبانی نظری هنر، حکمت هنر اسلامی، هنر متعالی، هنر والا، امام محمّد غزّالی.
متن کامل [PDF 386 kb]   (1050 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/8/13 | پذیرش: 1402/6/7
فهرست منابع
1. قرآن کریم
2. ابن خلکان، احمد بن محمد (1381). منظر الانسان. ترجمۀ شجاع سنجری، ارومیه: دانشگاه ارومیه.
3. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1953 م.). الرسائل. به اهتمام حلمی ضیاء اولکن، استانبول: دانشکدۀ ادبیات استانبول.
4. ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر (2002 م.). طبقات الشافعیه. تصحیح منصور عبدالحفیظ، بیروت: دارالمدار الاسلامی.
5. ابن مقلن، سراج الدین (1417 ق.). العقدالمذهب فی طبقات حمله المذهب. بیروت: دارالکتب العلمیه.
6. اتینگهاوزن، ریچارد (1947 م.). «زیبایی نزد غزالی». ترجمۀ سعید حنایی کاشانی، هنر، (27)، 34-27.
7. اسنوی، عبدالرحیم (1423 ق.). طبقات الشافعیه. تصحیح حوت کمال یوسف، بیروت: دارالکتب العلمیه.
8. بلخاری قهی، حسن (1385). «قوۀ خیال و عالم مثال در اندیشه و آراء امام محمد غزالی». هنرهای زیبا. (26)، 12-5.
9. بلخاری قهی، حسن (1388). «مفهوم و ماهیت کلمه در قرآن و تعالیم پیامبر و تأثیر آن بر هنر و ادب اسلامی». اورنگ. تهران: سورۀ مهر.
10. بلخاری قهی، حسن (1397). در باب زیبایی. تهران: دانشگاه تهران.
11. بلخاری قهی، حسن (1398). مفهوم شناسی زیبایی از منظر غزالی. بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی سینا، بازیابی در 22 اردیبهشت 1401 از
12. http://www.buali.ir/fa/article/389 مفهوم-شناسی-زیبایی-از-منظر-غزالی.
13. بلخاری قهی، حسن (1399). خیال و ذوق و زیبایی در آراء امام محمد غزالی. تهران: فرهنگستان هنر.
14. جلالیان، سمیه (1396). مطالعه تطبیقی ماهیت و غایت هنر در اندیشه فارابی و محمد غزالی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه تربیت مدرس، چاپ نشده.
15. الفاخوری، حنا؛ الجر، خلیل (1373). تاریخ فلسفه در جهان اسلامی. ترجمۀ عبدالمحمد آیتی. تهران: علمی و فرهنگی.
16. زرینکوب، عبدالحسین (1362). ارزش میراث صوفیه. تهران: امیرکبیر.
17. سبکی، تاج الدین (1413 ق.). طبقات الشافعیه الکبری. قاهره: دار إحیاء الکتب العربیه.
18. صولتی، اعظم (1400). «بررسی مفهوم زیبایی در کتاب کیمیای سعادت غزالی». علوم انسانی و اسلامی. 4 (1)، 14-1.
19. غزالی، محمد (1333). مکاتیب غزالی. تصحیح اقبال آشتیانی. تهران: دانشگاه تهران.
20. غزالی، محمد (1400). کیمیای سعادت. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی. تهران: نگاه.
21. غزالی، محمد (1417 ق.). مکاشفه القلوب المقرب الی علام الغیوب. تصحیح عبدالوارث محمد. بیروت: دارالکتب العلمیه.
22. غزالی، محمد (1393). احیاءعلوم الدین. ترجمۀ مؤید الدین محمد خوارزمی. تصحیح عزیزاله علیزاده. تهران: فردوس.
23. غزالی، محمد (1393). المنقذ من الضلال. ترجمۀ سید ناصر طباطبایی. تهران: مولی.
24. غزالی، محمد (1389). مشکوه الانوار. ترجمۀ سید ناصر طباطبایی. تهران: مولی.
25. مرکزی، آزرم. (1400). «مفهوم تجربه زیبایی شناختی نزد گادامر و محمد غزالی». مطالعات بین رشته‌ای ادبیات هنر و علوم انسانی. (1)،20-1.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Mirlohi P. Transcendental Art, Artist and Sublime Art’s Audience from Muhamad Ghazali’s Perspective. کیمیای هنر 2023; 12 (48) :85-95
URL: http://kimiahonar.ir/article-1-2116-fa.html

میرلوحی پریما. هنر متعالی، هنرمند و مخاطبِ هنر والا از منظر امام محمّد غزّالی. کیمیای هنر. 1402; 12 (48) :85-95

URL: http://kimiahonar.ir/article-1-2116-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 12، شماره 48 - ( پائیز 1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها
Kimiya-ye-Honar
Persian site map - English site map - Created in 0.11 seconds with 37 queries by YEKTAWEB 4704