|
تبیین وجوه زیباشناسانه بصری در حاشیه نویسی قرآن های خطی منتخب سده های 10 تا 14 ه.ق
|
ندا شفیقی*   ، محسن مراثی |
| دانشگاه هنر اسلامی، تبریز |
|
|
چکیده: (7617 مشاهده) |
| حاشیه‌نویسی افزودن مطالبی در کناره‌های صفحه است که در قرآن‌های خطی به صورت توضیح و تفسیر آیات و سوره‌ها
در پیرامون متن صورت گرفته است. عمل حاشیه‌نویسی بر قرآن از زمان پیامبر(ص) آغاز شد و در سده‌های بعد تداوم یافت. اما
با پیشرفت فنون کتاب‌آرایی، صورت ظاهری قرآن‌های خطی نیز کامل‌تر شد، چرا که صفحات کتاب الهی همواره محمل
غنی‌ترین هنرها و تزئینات بودند. در تبیین ویژگی‌های زیبایی‌شناسانه قرآن‌نگاریْ سهم حاشیه‌نویسی پیوسته از نظر دور مانده
است. به همین منظور پژوهش حاضر، با هدف دریافت ویژگی‌های زیبایی‌شناسانه دیداری در حاشیه‌نویسی منتخبی از قرآن‌های
سده 10 تا 14 ه ق که در مجموع 23 نسخه را شامل می‌شود، به تشریح الگوهای رایج در ساختار و سامان‌دهی اجزای آن‌ها
پرداخته است. انتخاب این اعصار به دلیل گسترش حاشیه‌نویسی در دوره‌های صفوی تا قاجار است. نتایج پژوهش نشان داد که
حاشیه‌نویسی قرآن‌های منتخب، بهترین ویژگی نسبت‌ها را در ابعاد و تقسیمات به خود اختصاص داده‌اند و ترکیب‌بندی عناصر
آن‌ها با تبعیت از معیارهای بصری رایج در جهت هماهنگی و انسجام تصویری شکل گرفته است به طوری که ارجحیت رویکرد
زیبایی‌شناسانه بر کاربرد و خوانایی مشهود است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و گردآوری مطالب از طریق منابع
کتابخانه‌ای و مشاهده آثار به انجام رسیده است. |
|
| واژه‌های کلیدی: زیبایی‌شناسی بصری، حاشیه‌نویسی، قرآن‌های خطی، تناسبات، ترکیب‌بندی، صفحه‌آرایی |
|
|
متن کامل [PDF 869 kb]
(4035 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1394/3/20 | پذیرش: 1394/3/20
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
