جستار حاضر به بررسی امکان فلسفه‌پردازی از طریق انیمیشن می‌پردازد و تلاش می‌کند تا نشان دهد که انیمیشن، فراتر از نقش سنتی خود به عنوان ابزاری برای سرگرمی، می‌تواند به‌مثابه ابزاری مؤثر برای تفکر فلسفی عمل کند. در این راستا، با بهره‌گیری از نظریات نوئل کرول در زمینهٔ فلسفه‌پردازی از طریق فیلم‌های لایواَکشن، سه روش اصلی برای فلسفه‌ورزی از طریق انیمیشن تحلیل و بررسی شده است: «آزمایش فکری»، «سخن‌گفتن پدیدارشناختی»، و «آشنایی‌زدایی». در بخش نخست، با تمرکز بر انیمیشن‌هایی نظیر وال-ای، پرنسس مونونوکه، و مری و مکس، نشان داده می‌شود که این آثار چگونه با طراحی موقعیت‌های پیچیده و تفکربرانگیز به‌مثابه «آزمایش‌های فکری» عمل می‌کنند. این آزمایش‌ها، مشابه نمونه‌های کلاسیک فلسفه، به جای ارائه پاسخ‌های صریح، مخاطب را به تأمل در پرسش‌های اساسی، نظیر اخلاق زیست‌محیطی، هویت، و عدالت اجتماعی دعوت می‌کنند. در بخش دوم، ویژگی «سخن‌گفتن پدیدارشناختی» انیمیشن‌ها بررسی شده است. از طریق طراحی بصری منحصربه‌فرد و روایت‌هایی که تجربه‌های زیسته مخاطب را بازتاب می‌دهند، آثاری نظیر روح و داستان اسباب‌بازی 3، امکان بازاندیشی فلسفی در باب زمان، زندگی، و معنای زیستن را فراهم می‌کنند. در نهایت، مفهوم «آشنایی‌زدایی» به‌عنوان یکی دیگر از سازوکارهای فلسفه‌پردازی انیمیشن‌ها تحلیل می‌شود. انیمیشن‌هایی مانند شهر اشباح و پاپریکا، از طریق بازتعریف مرزهای واقعیت، هویت، و فناوری، مخاطب را به بازنگری در پیش‌فرض‌های معمول زندگی دعوت می‌کنند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که انیمیشن می‌تواند به‌عنوان مدیومی مستقل برای فلسفه‌ورزی عمل کند و از طریق روش‌های خلاقانه‌ای که خاص این قالب هنری است، ظرفیت‌های تازه‌ای برای طرح، تحلیل، و گسترش مفاهیم فلسفی فراهم آورد. این امر انیمیشن را به عرصه‌ای میان‌رشته‌ای تبدیل می‌کند که می‌تواند نقشی برجسته در توسعهٔ فلسفهٔ معاصر ایفا کند.
Karami M, Salari F. An Exploration of the Possibility of Philosophical Thinking through Animation Utilizing Noël Carroll’s Perspective on Live-Action. کیمیای هنر 2025; 14 (54) :53-73 URL: http://kimiahonar.ir/article-1-2388-fa.html
کرمی محسن، سالاری فائزه. کندوکاوی در امکان فلسفه‌پردازی از طریق انیمیشن با بهره‌گیری از دیدگاه نوئل کرول در باب لایواَکشن. کیمیای هنر. 1404; 14 (54) :53-73
