قرن هفدهم، مملو از حوادث و رویدادهای اجتماعی بوده است. در این عصر بزرگ، هنرهای صحنهای، تراژدی و کمدی از نو زاده میشوند. تمایلات انسانمحورِ صاحبنظران قرن هفدهم به پژوهش و مطالعۀ ادبیات و فرهنگ یونانیان، باعث شد توجه تازهای بر بوطیقای ارسطو شود تا جایی که برخی مؤلفهها و نظرات وی در بوطیقا همچون تعریف تراژدی ملاک و معیار نویسندگان، هنرمندان و متفکران قرار گرفت. ردپای این اثرپذیری را میتوان در آثار نقاشی این دوره نیز مشاهده کرد. این مقاله در پی آن است که با واکاوی تأثیر فن شعر ارسطو در دورۀ باروک، اثرپذیری آثار نقاشی این دورۀ تاریخی را از اندیشۀ ارسطو بیان کند و به این سؤال پاسخ دهد که مؤلفههای تأثیرگذار بوطیقای ارسطو در آثار نقاشی دورۀ باروک کدامند و چگونه میتوان آنها را تبیین کرد؟ در این مقاله، روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و جمعآوری اطلاعات با استناد به منابع کتابخانهای و بررسی آثار نقاشی دورۀ باروک بر مبنای آثار ثبت شدۀ نقاشان این دوره، در کتب و منابع موجود، بوده است. برای این منظور، در میان تعداد بسیاری از آثار نقاشی هنرمندان دورۀ باروک و پرهیز از زیادهگویی در مقاله، پنج اثر از پنج هنرمند نقاش (رنی، دِریبرا، روبنس، رامبراند و پوسن) از میان ملیتهای مختلف، با انتخاب تصادفی بر اساس رویکرد پژوهش، توسط نویسندگان مورد تجزیه، تحلیل و بررسی قرار گرفتهاند. نتایج حاصل از این پژوهش بر این مقوله تأکید داشت که در تمامی آثار نقاشیهای بررسی شده، مضامین به فراخور موضوع اسطورهای، مذهبی، آیینی و یا تاریخی بودند و عنصر مهم کنش یا همان ایدۀ تراژدی ارسطویی در بوطیقای وی که عبارت از تصویری پرمعنا، پراهمیت و جدی از سرنوشت و تقدیر آدمی است، در این آثار مشهود و قابل توجه است. رنج و درام موجود در آثار به واسطۀ حالات چهرهها و اندازۀ فیگورها بیشتر در تابلوهای بزرگ به تصویر درآمده بودند و نیز نحوۀ بازنمایی و نمایش فیگورها در زمینهای غالباً تیره به همراه نورپردازیهایی از جنس صحنۀ تئاتر، بهراحتی در حافظۀ مخاطب باقی میماند و فرم تراژیک ارسطویی را در ذهن مخاطب متبادر میسازند. در نهایت، این امر، موجب ایجاد کاتارسیس و مشارکت مخاطب میگردند که همانا از اهداف بنیادین بوطیقای ارسطو است.
Alipour R, Sarkarati F. Analyzing the Influence of Aristotle's Poetics’ impact on the Baroque era and Elucidating his Influence on the Period's Paintings. کیمیای هنر 2024; 13 (51) :21-38 URL: http://kimiahonar.ir/article-1-2208-fa.html
علیپور رضا، سرکاراتی فاطمه. واکاوی تأثیر بوطیقای ارسطو در آثار نقاشی دورهٔ باروک. کیمیای هنر. 1403; 13 (51) :21-38