[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
درباره پژوهشکده هنر::
مقالات در دست انتشار::
::
ISSN: ۲۲۵۱-۸۶۳۰
 e-ISSN: ۲۲۵۱-۹۹۷۱
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
:: دوره 11، شماره 44 - ( پائيز 1401 ) ::
جلد 11 شماره 44 صفحات 71-55 برگشت به فهرست نسخه ها
حکمت و هنر مقدس مَنْدَلَه؛ تحلیل نقشه واستو پوروشَه مَنْدَلَه و تأثیر و ارتباط آن در ساختار معماری آتشکده‌ها
احمد حیدری*
چکیده:   (786 مشاهده)
در سرزمین هند بسیاری از الگوهای هنر و معماری کهن، براساس باور و دستورات دینی طرحریزی شده است. یکی از حکمتهای هنر مقدس در هند، دانش واستو-پوروشَه-مَنْدَلَه است. مَنْدَلَه یا به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور دقیق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر واستو ـ پوروشَه ـ مَنْدَلَه، نام پلانی مربع است که ریشه در متون مذهبی کهن هند به نام وِدَه‌‌‌‌‌ها دارد. مَنْدَلَه دارای سه فرم اصلی دایره، مربع و مثلث است. دایره فرم بنیادین آن است، ولی در هنر و معماری، مَنْدَلَه فرم آتش مثلث و مَنْدَلَه زمین فرم مربع دارد. از اینرو برای ساخت معابد، از فرم مربع که بیانگر مَنْدَلَه زمین است استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. هدف از این نوشته، شناخت فرم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مَنْدَلَه، تحلیل نقشه واستوپوروشَه مَنْدَلَه و ارتباط آن با معماری مذهبی ایران پیش از اسلام (آتشکده‌‌‌‌‌ها) است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. حاصل مطالعه نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد که ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، در ساخت آتشکده تحت تأثیر حکمت واستو ـ پوروشَه ـ مَنْدَلَه بوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند که این دانش وِدَه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یی، ریشه کهن و مشترکی میان هند و ایران دارد. فرم و محتوای به کار رفته در عناصر آتشکده از حکمت واستو تبعیت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و قابل تطبیق با آن است. آتشکده با چهار درگاهی، تقدیس مربع مرکزی (محرابی در مرکز)، گنبدی مدور روی قاعده مربع و تکریم عناصر اربعه در آتشکده‌‌‌‌‌ها، به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خصوص عنصر آتش و پالوده نگه داشتن هوا در مکان مقدس، از شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مشترک میان معابد هندو و آتشکده‌‌‌‌‌هاست.
واژه‌های کلیدی: واستوپوروشَه مَنْدَلَه، آتشکده، هند، ایران، محراب
متن کامل [PDF 1019 kb]   (379 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/2/7 | پذیرش: 1401/10/4
فهرست منابع
1. آرین، منوچهر. (1394)، برج رادکان: پژوهشی بر وابستگی معماری با نجوم و گاهشماری، مشهد: کتابکده کسری.
2. آژند، یعقوب. (1390)، تاریخ هنر باستان. تهران: سمت.
3. اردلان، نادر. بختیار، لاله. (1380)، حس وحدت؛ سنت عرفانی در معماری ایرانی، ترجمه حمید شاهرخ. تهران: نشر خاک.
4. اسماعیل‌پور مطلق، ابوالقاسم. یوسفی، مینا. (1389)، بررسی و تحلیل تصاویر و نقش برجسته‌‌‌‌‌‌‌ها در اساطیر آفرینش هند، نقش‌مایه، سال سوم، ش6، 21-28.
5. امانپور، مریم. طاهباز، منصوره.کریمی فرد، لیلا. (1400)، بررسی تناسبات هندسی نمای ساختمان‌های مسکونی مدرن تهران با توجه به زیبایی بصری در راستای بهبود طراحی شهری. نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال سیزدهم، ش3، تابستان،851-876.
6. الیاده، میرچا. (1376)، رساله در تاریخ ادیان، ترجمه جلال ستاری، تهران: توس.
7. الیاده، میرچا. (1375)، مقدس و نامقدس، نصرالله زنگوئی، تهران: سروش.
8. بتلی، کلود. (1389)،گسترش طراحی در معماری هند، ترجمه حسین سلطان‌زاده، تهران: چهار طاق.
9. بزرگ بیگدلی، سعید.اکبری گندمانی، هیبت‌الله، محمدی کله‌‌‌‌‌‌‌سر، علیرضا. (1386)، نمادهای جاودانگی (تحلیل و بررسی نماد دایره در متون دینی و اساطیری)، گوهر گویا، شماره نخست، 79-97.
10. بشم، آرتور لین. (1394)، هندباستان، ترجمه: فریدون بدره‌‌‌‌‌‌‌ای و محمود صاحب، تهران: علمی و فرهنگی.
11. بلخاری‌قهی، حسن. (1384)، جایگاه کیهان‌شناختی دایره و مربع در معماری مقدس (اسلامی)، هنرهای زیبا، ش24، 5-14.
12. بلخاری‌قهی، حسن. (1391)، حکمت در کتاب و سنت، تهران: حسن افرا.
13. بلخاری‌قهی، حسن. (1395)، حکمت هنر هند. تهران: سوره مهر.
14. بورکهارت، تیتوس. (1382)، هنر مقدس (اصول و روش‌ها)، چاپ نهم، ترجمه جلال ستاری، تهران: انتشارات سروش.
15. بهاءولد، بهاءالدین محمدبن حسین خطیبی بلخی (1352)، معارف بهاءولد، تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: طهوری.
16. بهمنبن کیقباد. (1350)، قصه سنجان؛ داستان مهاجرت زرتشتیان به هند. ویراستار: هاشمرضی، تهران: فروهر.
17. بویس، مری. (1386)، زرتشتیان، باورها و آداب دینی آنها، ویراست دوم، ترجمه عسکر بهرامی، تهران: ققنوس.
18. تیلوتسون،جی.اچ.آر. (1389)، الگوهای معماری هند: فضا و زمان در طرح و تصویر، رمضانعلی روح‌اللهی، تهران: فرهنگستان هنر.
19. چاولا، راکش. (1390)، کتاب کوچک واستو، ترجمه هومن بابک، تهران: لیوسا.
20. حکمت، علی‌اصغر. (1337)، سرزمین هند، تهران: دانشگاه تهران.
21. دوکوربور. مونیک. (1376)، رمزهای زنده جان، ترجمه جلال ستاری، تهران: مرکز.
22. دیری، حسین. آشوری، محمدتقی. (1395)، بررسی کهن‌الگوی آب و کمانکشی در داستان رستم و اسفندیار از منظر آیکونولوژی. نامه هنرهای تجسمی و کاربردی. ش19، صص 36-19.
23. ذکرگو، امیرحسین. (1372)، ماندالا؛ تجلی ماوراءالطبیعه در هنر دینی هند. هنر (هنرهای تجسمی قدیم)، ش46، زمستان. صص100-90.
24. ذکرگو، امیرحسین. (1377)، اسرار اساطیر هند؛ خدایان ودایی، تهران: فکر روز.
25. رمضان‌ماهی، سمیه؛ بلخاری‌قهی، حسن؛ ریخته‌‌‌‌‌‌‌گران، محمدرضا (1397). ناتیه شاستره، دستور العمل‌هایی برای ظهور رسه در نمایش هندی، تئاتر. ش71، صص 13-42.
26. رمضان‌ماهی، سمیه؛ بلخاری‌قهی، حسن؛ ریخته‌‌‌‌‌‌‌گران، محمدرضا؛ محمودی، ابوالفضل. (1397)، کیمیای هنر، ش27، صص 93-108.
27. سرفراز، علی‌اکبر. (1366)، بیشاپور. در: شهرهای ایران، به کوشش محمد یوسف کیانی، 4 جلد. جلد دوم، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، صص22-74.
28. سارباننژاد، محسن. (1399)، هندسه مقدس در اسلام و هندوئیسم؛ تحقیقی در مبانی مشترک، مقدمه از بلخاری‌قهی، تهران: زرنوشت.
29. سلطانزاده، حسین. (1378)، تداوم طراحی باغ ایرانی در تاج محل، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
30. سلطانزاده، حسین. (1390)، نمادگرایی در تاج‌ محل، هویت شهر، سال پنجم، ش9، صص 48-.73
31. شایگان، داریوش. (1346)، ادیان و مکتب‌های فلسفی هند، جلد اول، تهران: دانشگاه تهران.
32. شکاری‌نیری، جواد. (1398)، جستاری در معماری مسجد جامع گلبرگه، شاهکار هنر ایرانی در شبه قاره هند. مطالعات شبه قاره، سال یازدهم پاییز و زمستان، ش37، صص 73 - 94.
33. شیمل، انه ماری. (1388)، راز اعداد، ترجمه فاطمه توفیقی. قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
34. شووان، فریدهوف. (1349)، مطالعات در هنر دینی، ترجمه سیدحسین نصر، تهران: چاپخانه سکه.
35. کشاورز افشار، مهدی. پورجعفر، محمدرضا. (1388)، مهاجرت هنرمندان و انتشار سبک‌های هنری؛ مورد پژوهش: بررسی مهاجرت نگارگران ایرانی در دوران صفوی به هند و تأثیر آنها بر شکل‌گیری نگارگری گورکانی. نامه هنرهای تجسمی و کاربردی. 63-74.
36. کومار، ویجایا. پاراک، نیتین. (1385)، فِنگشویی؛ واستوشاسْتْرَه، تهران: عصر روشن بینی.
37. کوماراسوآمی، آناندا. (1382)، مقدمه‌‌‌‌‌‌‌ای بر هنر هند، ترجمه امیرحسین ذکرگو، تهران: روزنه.
38. کوماراسوآمی، آناندا. (1384)، استحاله طبیعت در هنر. ترجمه صالح طباطبایی، فرهنگستان هنر.
39. مرادی غیاثابادی. رضا. (1380)، نظام گاهشماری در چارتاقی‌های ایران. تهران: انتشارت نوید.
40. ویدنگرن، گئو. (1377)، دین‌های ایران، ترجمه منوچهر فرهنگ. تهران: انتشارات آگاهان.
41. یونگ، کارل گوستاو. (1378)، انسان و سمبول‌هایش، ترجمه محمود سلطانیه، تهران: جامی.
42. Acharya, P. K. (1927), Indian Architecture according to the Manasara Shilpa Shastra. London: Oxford University Press (Republished by Motilal Banarsidass). ISBN 0300062176.
43. Arnheim, Rudolf. (1974), Art and Visual Perception: A Psychology of the Creative Eye,The New Version. University of California Press Berkeley and Los Angeles, California.
44. Boucharlat, Remy et al.(1987), "Fouilles de Tureng Tepe ; 1. les periodes sasanides et Islamiques" Paris, Recherche sur les Civilisations.
45. Chidambaram Iyer, N. (2012), Brihat Samhita of Varaha Mihira. 2 Vols. Hardcover. Publisher: Divine Books.
46. Chaudhary, Snigdha. (2017), The Role of Five Elements of Nature In Temple Architecture, International Journal of Scientific & Engineering Research Volume 8, Issue 7, July, pp. 1149-1162.
47. Dagens, Bruno. (1986), Mayamata: An Indian Treatise on Housing Architecture and Iconography.New Delhi: Sitaram Bhartia Institute of Scientific Research.
48. Deshayes, Jean. (1973), "Un temple du feu d'epoque Islamique a Tureng tepe ". in: Le Ferdans le Proche-Orient Antique. Leiden.E. J. Brill. 31-40.
49. Dokras, Uday. (2020), Vastu Purusha Mandala Of Property, Journal of the Indo Nordic, pp. 1-28.
50. Dowson, John. (2001), A classical dictionary of Hindu mythology and religion, geography, history, and literature. Published December 22, 2014 by Routledge. [DOI:10.4324/9781315012278]
51. Fletcher, Sir. Banister. (1992), The History of Architecture. New Delhi: CBS Publishers and Distributors.
52. Gough. Ellen. (2020), Jain Maṇḍalas and Yantras. Brill's Encyclopedia of Jainism. Brill. pp. 585-593.
53. Grover, Satish. (1988), The Architecture of India: Buddhist and Hindu.Ghaziabad:Vikas Publishing House PVT Ltd.
54. Hopkins, Thomas J. (1971), The Hindu Religious Tradition. Belmont, California: Dickenson Publishing Company.
55. Juergensmeyer, Mark. Clark Roof, Wade. (2011), Encyclopedia of Global Religion. SAGE Publications. [DOI:10.4135/9781412997898]
56. Kak, S. (1998), The sun's orbit in the Brahmanas. Indian Journal of History of Science, 33, 175-191.
57. Kak, S.) 1999), The solar equation in Angkor Wat. Indian Journal of History of Science, vol. 34,117-126.
58. Kak, S.) 2000), The Astronomical Code of the Rgveda. Munshiram Manoharlal, New Delhi.
59. Kak, S.) 2002), Space and Cosmology in the Hindu Temple. Presented at Vaastu Kaushal: International Symposium on Science and Technology in Ancient Indian Monuments, New Delhi, November, 16-17, 1-17.
60. Kak, S.) 2004), Space and Cosmology in Hindu Temple. Vaastu Kaushal: International Symposium on Science and Technology in Ancient Indian Monuments. New Delhi, pp. 1-14.
61. Kramrisch, S.(1946), The Hindu Temple. The University of Calcutta, Calcutta
62. Kumar N. (2005), The Hindu temple-where man becomes God. The cultured traveler, 2005; vol. 7.
63. Mallade, Madeleine. (1954), Arts de L'Asie Ancienne, Themes et Motifs I L'Inde. Tom V, Presses Universitaires de France.
64. Michell, G. (1988), The Hindu Temple: An Introduction to its Meaning and Forms. Chicago and London:The University of Chicago Press.
65. Misra, R. N. (2011), Silpis in Ancient India: Beyond their Ascribed Locus in Ancient Society, Social Scientist, Vol. 39, No. 7/8, pp. 43-54.
66. Myers, Michael. (2013), Brahman: A Comparative Theology. Routledge. [DOI:10.4324/9781315028200]
67. Nair, Sreenath. (2015), The Natyasastra and the Body in Performance: Essays on Indian Theories of Dance and Drama. McFarland.
68. Rian, I M., Park, J., Ahn, H U, & Chang D. "Fractal geometry as the synthesis of Hindu cosmology in Kandariya Mahadev temple, Khajuraho". Building and Environment, Vol. 42, Issue 12, (Dec. 2007), pp. 4093-4107. http://www.elsevier.com/ (accessed June 28, 2008). [DOI:10.1016/j.buildenv.2007.01.028]
69. Schippmann, Klaus. (1971), "Die iranischen Feuerbeiligtümer". Berlin. de gruyter. [DOI:10.1515/9783110828283]
70. Tripathi, Radhavallabh. (1991), Lectures on the Nāṭyaśāstra. Centre of Advanced Study in Sanskrit, University of Poona.
71. Winternitz, Moriz. (1985), History of Indian Literature.Delhi: Motilal Banarsidass Publ.
72. Yong; Katherine. Sharma, Arvind. (2004), Her Voice, Her Faith: Women Speak on World Religions. Westview Press.
73. www.art-and-archaeology.com.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Heidari A. The Sacred Wisdom and Art of Mandala; Analysis of Plan the Vastu Purusha Mandala and Its effect on the Architectural Structure of Iranian Fire Temples. کیمیای هنر 2022; 11 (44) :55-71
URL: http://kimiahonar.ir/article-1-2165-fa.html

حیدری احمد. حکمت و هنر مقدس مَنْدَلَه؛ تحلیل نقشه واستو پوروشَه مَنْدَلَه و تأثیر و ارتباط آن در ساختار معماری آتشکده‌ها. کیمیای هنر. 1401; 11 (44) :55-71

URL: http://kimiahonar.ir/article-1-2165-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 11، شماره 44 - ( پائيز 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
Kimiya-ye-Honar
Persian site map - English site map - Created in 0.06 seconds with 38 queries by YEKTAWEB 4645