در این مقاله سعی خواهد شد تا به معرفی یک شیء که در مراسم مردمی عاشورا مورد استفاده قرار میگیرد، معرفی شود. این شئی یک طاووس مسی با دُمی افشان است که در وسط سینه خود آیین های در بر دارد. این طاووس مسی از نظر فرمی همچنین میتواند یادآور پنجه یک دست باز باشد. در کنار پای این طاووس، یک شیر مینیاتوری قرار دارد، گو اینکه در حال پاسداری از این طاووس است. این مجسه مسی، شامل عناصری است که در باورهای شیعه همواره حضور دارد و میتواند تفسیرهای مختلفی را ارائه دهد. با مقایسه این مجسه مسی که توسط هنرمند ناشناسی ساخته شده و قدمت آن به احتمال زیاد به 100 سال اخیر میرسد، از منظر ایکونوگرافی قابل مقایسه با نسخههای مصوری است که در دوران اسلامی شکل گرفته است. در این مقاله به معرفی و تحلیل عناصری که زینتبخش علم در مراسم محرم است پرداخته میشود و با استفاده از روش ایکونوگرافی، سعی خواهد شد تا ابتدا به معرفی این شئی پرداخته شود که جزء لاینفک عناصر در مراسم عاشورا میباشد. نه تنها در علمهای عاشورا بلکه در نسخههای مصور فارسی همانند فالنامه و شاهنامه این عناصر قابل ردیابی هستند. در این مقاله بعد از معرفی روش ایکونوگرافی اروین پانوفسکی، سعی خواهد شد تا با مطالعه بین فرهنگی بین آیکونهای مختلف مسیحیت و اسلام به این پرسش پاسخ دهد که چگونه این نمادها از دوران بیزانس به دوران اسلامی منتقل شده است و معانی مختلفی را به خود گرفته است؟ و در ادامه سعی خواهد شد تا مشخص شود چگونه میتوان این معانی را با توجه به رویکرد ایکونوگرافی در علمهای عاشورا بازخوانی کرد.
Hosseini A. Iconography of the three Icons in Shi’i Muharram Rituals; The Peacock, the Cypress & the Lion. کیمیای هنر 2015; 4 (17) :110-128 URL: http://kimiahonar.ir/article-1-600-fa.html
حسینی عباس. آیکونولوژی سه نماد در مراسم تعزیه، طاووس، شیر و سرو. کیمیای هنر. 1394; 4 (17) :110-128