|
تحلیل الگوی کنشگر گرماس در نگاره‌ها و داستان شیخ صنعان
|
| زهرا فنایی* |
|
|
|
چکیده: (2113 مشاهده) |
ساختار روایی داستان‌ها به‌عنوان یک شاخه علمی، از قرن بیستم و به دنبال علم زبان‌شناسی و نشانه‌شناسی مورد توجه قرار گرفت. در زمینه روایت «گرماس» قاعده‌ای جامع برای تحلیل بنیادهای معنوی متن از طریق شناخت ساختارهای زبانی مطرح کرد. او بررسی شخصیت‌ها و کنش‌های شخصیتی را بر اساس سه فعل خواستن، دانستن و توانستن مطرح نمود. استفاده از کنشگرهای تقابلی فاعلی «مفعولی، فرستنده» گیرنده و بازدارنده - یاری‌رسان و برجسته‌سازی آنها توسط این تقابل‌ها، از دیگر مواردی است که در روایات دیده و به‌کار برده می‌شود. روایت شیخ صنعان مشهورترین و طولانی‌ترین حکایت عطار است که از زمان خلق تا کنون بارها از نظر ادبی، روایی و هنری تحلیل شده است. این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی و تطبیقی به هدف شناخت، تحلیل و تطبیق شخصیت‌های داستان و نگاره‌های روایت شیخ صنعان بر اساس الگوی کنشگری گرماس انجام و به تحلیل دو نگاره از روایت شیخ صنعان و تطبیق آن با داستان پرداخته است. سؤالات پژوهش عبارتند از: الگوهای شخصیتی کنشگر به کار رفته در داستان و نگاره‌های شیخ صنعان کدامند؟ و تقابل‌های واژه‌ای و مفهومی چگونه در داستان و نگاره‌ها به کار رفته‌اند؟ نتایج نشان می‌دهد همه الگوهای کنشگر در داستان و نگاره‌ها به‌کار رفته است. با این تفاوت که در نگاره منطق الطیر الگوهای بازدارنده ضعیف و یاری‌رسان وجود ندارد و همچنین نگارگران برای جبران محدودیت‌های کلامی از عناصر طبیعت، معماری، رنگ، زاویه دید و... استفاده کرده‌اند. پژوهش با رویکرد تطبیقی و با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده است. |
|
| واژه‌های کلیدی: حکایت شیخ صنعان، الگوی کنشگری گرماس، ادبیات، نگارگری |
|
|
متن کامل [PDF 850 kb]
(13138 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/4/6 | پذیرش: 1400/8/30
|
|
|
|
|
|
