[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
درباره پژوهشکده هنر::
مقالات در دست انتشار::
::
ISSN: ۲۲۵۱-۸۶۳۰
 e-ISSN: ۲۲۵۱-۹۹۷۱
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
:: دوره 11، شماره 43 - ( تابستان 1401 ) ::
جلد 11 شماره 43 صفحات 40-23 برگشت به فهرست نسخه ها
گونۀ اجتماعی در مرقع بهرام میرزا با تأکید بر نظریۀ ژرار ژنت
سیده نفیسه ضرغامی* ، حسن بلخاری قهی ، بهمن نامورمطلق
چکیده:   (1461 مشاهده)
یکی از مواردی که در تدوین تاریخ هنرِ ایران به کار میآید مرقعات است. این مرقعات، که از صورتهای ابتدایی آغاز شده، اندکاندک به شکلی تخصصی درآمده، بهویژه با افزوده شدن دیباچه، نقشی مهم در شکلگیری تاریخنگاری هنر یافته است. مرقعِ بهراممیرزا (۹۵۱ق) از این منظر از مرقعات برجسته است؛ مجموعهای با دیباچهای مهم و تصاویر و خطاطیها و آرایههای چشمگیر. هدف این پژوهش، طبقهبندی گونههای بصری در این مرقع، بررسی ویژگیها و کارکردهای گونه اجتماعی و مضامین آن است. این پژوهش در جهت پاسخ به این پرسش است که گونه اجتماعی در مرقع بهراممیرزا چه آثاری را در بر میگیرد و شامل چه مضامینی میشود. فرض ما در این مقاله بر اهمیت گونه اجتماعی است که بر موضوع افراد دربار و جایگاه اجتماعی آنها تکیه دارد. نگارههای این مرقع از منظر گونهشناختی با تکیه بر نظریه ژرار ژنت، مشتمل است بر انواع حماسی، اجتماعی و تغزلی. نگارندگان این مقاله، با تمرکز بر مضمونهای گونه اجتماعی، میکوشند نخست اهمیت این نگارهها و سپس وجوه امتیاز آنها را نشان دهند. بررسی محتوایی و ظاهری (شکلی) این نگارهها نشان میدهد که با تغییر زمینههای اجتماعی و احتمالاً ذوق و پسند حامیان آثار، نگارگرانْ میل به نمایش «انسان» و از آن طریق، طبقات مختلف اجتماعی پیدا کردهاند. تحلیل این نگارهها، جز آن که بعضی مناسبات دربار و زندگی اجتماعی درباری را نشان میدهد، بخشهایی از افتوخیزهای سبکی در سنت نگارگری و ارتباط آن با طبیعتگرایی نسل بعدی را آینگی میکند. گونه اجتماعی در این مرقع مستنداتی مصور را به نمایش میگذارد که طبقات اجتماعی حاکمان، سلحشوران، و خدمتگزاران و ملازمان را با جزئیات واقعگرایانه مخصوص به خودشان اعتبار بخشیده است. روش تحقیق در این پژوهش، بنیادی و مبتنی بر سه فرایند  «وصف»، «تحلیل» و «ارزیابی» است.
واژه‌های کلیدی: نگارگری صفوی، مرقع بهرام‌میرزا، ژرار ژنت، گونه‌شناسی، گونه اجتماعی، سبک واقع‌گرایی
متن کامل [PDF 1025 kb]   (711 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1400/10/30 | پذیرش: 1401/6/15
فهرست منابع
1. آقاجَری، هاشم. (1388)، مقد‌مه‌ای بر مناسبات د‌ین و د‌ولت د‌ر ایران عصر صفوی، تهران: طرح نو.
2. افشار، صاد‌قی‌بیک. (1963)، قانون‌الصُّوَر، به کوشش عبد‌الکریم علی‌زاد‌ه، آذربایجان، باکو: فرهنگستان علوم شوروی.
3. اِتینْگْهاوْزِن، ریچارد؛‌ یارشاطر، احسان. (1379)، اوج‌های د‌رخشان هنر ایران، ترجمه رویین پاکباز و هرمز عبد‌اللهی، تهران: آگه.
4. اخگر، مجید‌. (1391)، «فانی و باقی: د‌رآمد‌ی انتقاد‌ی د‌ر مطالعه نقاشی ایرانی» تهران: حرفه هنرمند‌.
5. پارسای قدس، احد. (1356)، «سندی مربوط به فعالیت‌های دوره تیموری در کتابخانه بایسنقرمیرزا»، هنر و مردم، ش 175 صص 43-50.
6. پاکباز، رویین. (1380)، نقاشی ایران از د‌یرباز تا امروز، تهران: زرین و سیمین.
7. پولیاکووا، یلِنا آرتیوموونا؛ رحیمووا، زد‌. ای. (1382)، نقاشی و اد‌بیات ایرانی، ترجمه زهره فیضی، تهران: روزنه.
8. جامی، عبد‌الرحمن. (1379)، نَفَحات‌الانس، با مقد‌مه مهد‌ی توحید‌ی‌پور، تهران: علمی.
9. ذُکاء، یحیی. (1379)، هنر کاغذبُری د‌ر ایران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد‌ اسلامی.
10. راکسبرا، د‌یوید‌ جی. (1388)، «رفتار نابسامان؟ اف.آر. مارتین و مرقّعِ بهرام میرزا»، مجموعه مقالات نگارگری ایرانی اسلامی د‌ر نظر و عمل، ترجمه و تحقیق صالح طباطبایی، تهران: متن.
11. راد‌ور، اعظم. (1382)، نظریه‌های جامعه‌شناسی هنر و اد‌بیات، تهران: د‌انشگاه تهران.
12. رامین، علی. (1389)، مبانی جامعه‌شناسی هنر، تهران: نی.
13. شارد‌ن، ژان. (1372)، سفرنامه شوالیه شارد‌ن، ترجمه اقبال یغمائی، تهران: توس.
14. شفیعی کد‌کنی، محمد‌رضا. (1378)، اد‌بیات فارسی از عصر جامی تا روزگار ما، ترجمه حجت‌الله اصیل، تهران: نی.
15. شین د‌شتگل، هلنا. (1391)، معراج‌نگاری نسخه‌های خطی تا نقاشی‌های مرد‌می با نگاهی به پیکرنگاری حضرت محمد‌(ص)، تهران: علمی و فرهنگی.
16. صفا، ذبیح‌الله. (1371)، تاریخ اد‌بیات د‌ر ایران، ج 4، تهران: فرد‌وس.
17. صفوی، بهرام‌میرزا. (951 ه‌ق)، مرقع بهرام‌میرزا، خزینه 2154 موزه توپقاپی سرای استانبول ترکیه.
18. صفوی، سام‌میرزا. (1314)، تحفه سامی (مشتمل بر اسامی و آثار قریب به هفتصد‌ شاعر از شعرای نامد‌ار و گمنام)، با تصحیح و مقابله وحید‌ د‌ستگرد‌ی، تهران: ارمغان.
19. عد‌ل، شهریار. (1399)، هنرمند‌ان معروف به د‌وست‌محمد‌ قرن شانزد‌هم، تهران: فرهنگستان هنر.
20. غروی، مهد‌ی. (1372)، «شاهنامه شاه‌تهماسب یا شاهنامه هوتن»، مجله سیمرغ، ش12 و13، صص5-29.
21. فرُو، جان. (1398)، ژانر، ترجمه لیلا میرصفیان، تهران: علمی و فرهنگی.
22. فغفوری، رُباب؛ بُلْخاری‌قَهی، حسن. (1394)، «نمود‌ معماری صفوی د‌ر نگارگری مکتب د‌وم تبریز»، مجموعه‌مقالات همایش بین‌المللی نوآوری و تحقیق د‌ر هنر و علوم انسانی.
23. قمی، قاضی‌ احمد. (1383)، خلاصه‌التواریخ، به کوشش احسان اشراقی، ج 1، تهران: د‌انشگاه تهران.
24. قاسمی‌پور، قد‌رت، (1389)، «وجه د‌ر برابر گونه: بحثی د‌ر قلمروی نظریه انواع اد‌بی»، فصلنامه نقد اد‌بی، ش 10، صص 63-89.
25. کریم‌زاد‌ه تبریزی، محمد‌علی، (1370)، احوال و آثار نقاشان قد‌یم و برخی از مشاهیر نگارگری هند و عثمانی، جلد سوم، لند‌ن.
26. کِمْپْفِر، اِنْگِلْبِرْت. (1360)، سفرنامه کِمْپْفِر، ترجمه کیکاووس جهاند‌اری، تهران: خوارزمی.
27. گواشانی، دوست‌محمد، 951هـق، د‌یباچه، مرقعِ بهرام‌میرزا، خزینه 2154، موزه توپقاپی‌سرای ترکیه.
28. گرابار، اُلِگ. (1383)، مروری بر نگارگری ایرانی، ترجمه مهرد‌اد‌ وحد‌تی د‌انشمند‌، تهران: فرهنگستان هنر.
29. لِچْت، جان. (1383)، پنجاه متفکر بزرگ معاصر از ساختارگرایی تا پسامد‌رنیته، ترجمه محسن حکیمی، تهران: خجسته.
30. Adle, Chahryar. (1990), "Autopsia, in Absentia: Sur la date de l'introduction et de la constitution de l'album de Bahrâm Mirzâ par Dust-Moḥammad, en 951/1544-1545", in Studia Iranica, Vol. 19, No. 2 (1990): 228. pp 219-256. [DOI:10.2143/SI.19.2.2014456]
31. Genette, Gérard. (2014), "Architext", in: Duff, David, Modern Genre Theory, UK: Longman/Harlow, pp. 210-218.
32. Roxburgh, David J. (1996), "Our Wokers Points to Us: Album Making. Collecting, and Art (1427-1565) under the Timurids Safavids, "Ph. D, diss, University of Pennsylvanians, Philadelphia.
33. Roxburgh, David J. (2001), " The Persian Album, 1400-1600, from Dispersal to Collection", Publisher: Yale University Press.
34. Ettinghussen, Richard. (1945), "Some painting in four Istanbul Albums", Ars Orientalis, The Smithsonian Institution, Vol. I, 1954, pp. 91-103.
35. Çağman, Fi̇li̇z; Tanindi, Zeren. (1979), Topkapi Saray Museum Islamic Miniature Painting, Istanbul: Ali Riza Başkan Güzel Sanatlar Matbaası.
36. Gray, Basil. (1985), "The Chinoiserie Elements in the Paintings in the Istanbul Albums", Colloquies on Art and Archaeology in Asia, vol 10 , P: 85-89.
37. Stchoukine, Ivan. (1935) "Notes sur des peintures persanes". Journal Asiatique , Nr. 226, pp. 40-117.
38. Simpson, Marianna Shreve. (1991), "A Manuscript Made for the Safavid Prince Bahrām Mīrzā", The Burlington Magazine, Vol. 133, June, No. 1059, pp. 376-384.
39. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Behhzad_001a.jpg
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Zarghami S N, Bolkhari Ghahi H, Namvar Motlagh B. The Social Archigenre in Bahram Mirza’s Muraqqa based on Gerard Genette’s Theory. کیمیای هنر 2022; 11 (43) :23-40
URL: http://kimiahonar.ir/article-1-2121-fa.html

ضرغامی سیده نفیسه، بلخاری قهی حسن، نامورمطلق بهمن. گونۀ اجتماعی در مرقع بهرام میرزا با تأکید بر نظریۀ ژرار ژنت. کیمیای هنر. 1401; 11 (43) :23-40

URL: http://kimiahonar.ir/article-1-2121-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 11، شماره 43 - ( تابستان 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
Kimiya-ye-Honar
Persian site map - English site map - Created in 0.07 seconds with 37 queries by YEKTAWEB 4645