این مقاله به بررسی نسبت فلسفه، هنر (شعر) و نقد می‌پردازد و به طور خاص‌تر نیز سهم فلاسفه مسلمان را در این زمینه بررسی می‌کند. همزمان نیز نشان خواهیم داد که چگونه چهره‌هایی شاخص چون عمر خیام و ابن سینا به احیاء فلسفه در مقام آزادی‌جویی و به عنوان طریق دستیابی به سعادت از راه دانش، کمک رساندند. در بخش دوم مقاله، کانون بحث را به لحاظ جغرافیایی تغییر خواهیم داد تا درباره نظریه‌های انتقادی اروپای مرکزی نیز صحبت کنیم. در بخش پایانی به مقایسه این نظریات انتقادی معاصر با نظریات فلاسفه «شرق» خواهیم پرداخت.