|
تحلیل عناصر روایی قالیچهٔ داستان حضرت موسی(ع) براساس نظریهٔ تک‌اسطورهٔ جوزف کمبل
|
محمد افروغ*   |
|
|
|
چکیده: (1145 مشاهده) |
نقد اسطوره‌ای آثار هنری و ادبی، یکی از مهم‌ترین حوزه‌های نقد به شما می‌رود و در این باره، نظریه یگانه(تک) اسطوره جوزف کمبل به‌واسطه قابلیت و کاربرد ویژه، همواره مورد توجه و استناد محققان حوزه هنر، ادبیات و زبان‌شناسی بوده‌است. کمبل در این نظریه معتقد است: اسطوره‌ها در آغاز از ساخت، بُن‌مایه و اشکال واحد کهن‌الگوها پیروی می‌کنند و در گذر زمان و باتوجه به فرهنگ‌های مختلف تغییر و استحاله یافته و فرمی دیگر به خود می‌گیرند. در این میان، قهرمان یکی از مهم‌ترین کهن‌الگوهای جهانی است که شخصیت نخست داستان را شکل می‌دهد. اسطوره‌های مذهبی نوع مهمی از اساطیر است که در گذر زمان به انواع مختلفی تقسیم و ظاهر گشته‌اند. از این رهگذر، داستان حضرت موسی و ابعاد مختلف آن نمونه مهمی از یک اسطوره دینی است که در این پژوهش در قالب قالیچه تصویری، خوانشی اسطوره‌ای از آن ارائه خواهد شد. ازاینرو پرسش پژوهش این است که چگونه می‌توان به کمک نظریه تک‌اسطوره کمبل و سفر قهرمان، سیر داستان موسی از آغاز تا به انتها را بر مبنای نظریه تک‌اسطوره کمبل برای مخاطب، ارائه کرد تا به سطوحی ژرف‌تر از سیر تحول قهرمان نائل آید؟ در این داستان موسی پیامبر به‌عنوان قهرمان اسطوره‌ای دینی، برای به انجام رساندن رسالتی بزرگ، انتخاب و سفر خویش را می‌آغازد. در باور کمبل سفر همه قهرمانان داستانی در سه محور اساسی با عنوان‌های جدایی(عزیمت)، تشّرف و بازگشت، درخور تبیین است. یافته‌های تحقیق: بر مبنای نظریه کمبل، محتوا و ساختار داستان موسی، به‌عنوان نوعی از اسطوره دینی، در زُمره قصه‌هایی است که همچون دیگر داستان‌های اساطیری دارای قهرمان، برخوردار از شکل کهن‌الگوهای نخستین است. موسی به‌عنوان قهرمان داستان در کنار سایر عناصر نمادین و کهن‌الگوها، در قالبی مختص به خویش، مراحل سه‌گانه را طی و به سر منزل می‌رساند. این پژوهش از نوع کیفی و بنیادین و روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و شیوه گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: نقد اسطوره‌ای، جوزف کمبل، موسی، قالی |
|
|
متن کامل [PDF 1246 kb]
(440 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/8/26 | پذیرش: 1401/3/29
|
|
|
|
|
|
