در مقاله حاضر به بررسی نقش هندسه و تعامل آن با خیال در خلق اثر معماری پرداخته میشود. فلاسفه و بزرگان از دیرباز به نقش مهم این دو (هندسه و خیال) در آفرینش هستی اشاره داشتهاند. ظهور هندسه از شروع خلقت و نمود آن در تمامی کائنات امری غیرقابل انکار است. هندسه با ظهور در ساحت مادی- تجریدی، هم در ارتقای ماده و مرتبت آن و هم در نزول معنا توسط حضور خیال (با استفاده از ویژگیهای صورتگری در عالم محسوس و معقول)، کمک نموده تا مواد شایسته معانی دربرگیرنده باشند، از اینرو، نگارندگان در این مقاله بر آناند، تا به تحلیل تعامل هندسه و خیال در خلق اثر معماری بپردازند. مقاله حاضر دارای رویکردی کیفی بوده و روند اصلی آن بر پایه پارادایم «تفسیرگرایی» استوار است. همچنین نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که هندسه و وجود معمار خلاق (در مقام انسان متعالی) با فعلیت به خیال در خلق اثر معماری، مهمترین نقش را دارند که هندسه در ساحت نیمهتجریدیش با تخیل معمار به صورتگری خیال از عالم غیب میپردازد و او با آشنایی به علوم هندسی و ریاضیات، فنون ساخت و ترکیب فضاها، در تسلسل ارتقاء ماده و نزول معنا دست به خلق اثر معماری میزند.