مطالعه نگاره‌های شاهنامه دموت و جامع‌التواریخ با تکیه صِرف بر متن روایت در برخی موارد، درک چندان درستی از نشانه‌های موجود در نگاره‌های مذکور را به دنبال نداشته است. شاهنامه فردوسی، یک متن ادبی با محوریتِ زبان شعری و متعلق به گفتمان «ایرانی» و جامع‌التواریخ، یک متن تاریخی و محصول گفتمان «ایلخانی» است. در صورتی‌که شاهنامه دموت و نسخه مصور جامع‌التواریخ، متون هنری با محوریتِ زبان تصویر و متعلق به گفتمان «نگارگری ایلخانی» هستند. تحلیلِ نگاره‌های نسخ مصور، باید بر اساس سپهرنشانه‌ای «نگارگری ایلخانی» صورت بگیرد؛ آن سپهر نشانه‌ای که روایت‌های شاهنامه و جامع‌التواریخ به عنوان «نه‌متن» را یا به صورت مستقیم و با ساز و کار ترجمه بینانشانه‌ای و یا با عبور دادن از فیلتر فرهنگ ترکی- مغولی و از طریق ترجمه بینافرهنگی وارد «متنِ» تصویری خود کرده است. هدف از این پژوهش، مطالعه آن دسته از نشانه‌های مربوط به «درخت» در منتخبی از نگاره‌های شاهنامه دموت و جامع‌التواریخ می‌‌باشد که با مکانیسم ترجمه بینافرهنگی از سپهر نشانه‌ای ترکی- مغولی وارد سپهر نشانه‌ای نگارگری ایلخانی شده‌اند. این پژوهش با هدف بنیادی و به شیوه توصیفی- تحلیلی بوده و در آن از روش نشانه‌شناسی و رویکرد نشانه‌شناسی فرهنگی یوری لوتمان انجام شده است. اصلی‌ترین یافته پژوهش، حاکی از آن است که نشانه «درخت» در نگاره‌های مذکور، دربردارنده مفاهیم اساطیری ترکی- مغولی از قبیل مادر بودن و قدرت آفرینشگری، قدرت و سلطنت بخشی، محافظت از وطن و خاقان، اعطاگری قوه شکست‌ناپذیری و نیروبخشی جسمانی به قهرمان، گذرگاه بودن برای ورود به عالم دیگر، حضور تقدس‌گونه در مراسم مهم و جایگاه بودن برای دفن جسد خاقان و شامان، می‌‌باشد.
