:: دوره 10، شماره 41 - ( زمستان 1400 ) ::
جلد 10 شماره 41 صفحات 80-67 برگشت به فهرست نسخه ها
بنیان‌های تاریخی و مفهومی رویکرد آبی واربورگ به تصویر
مهدی قادرنژادحمامیان* ، عبدالله آقائی
چکیده:   (2000 مشاهده)
آبی واربورگ از کلیدیترین و الهامبخشترین چهرههای سنت آلمانی تاریخنگاری هنر است. اگرچه یکی از وجوه شناخته شده کار فکری واربورگ ارتباط یا نسبت او با آیکونولوژی است، اما در این مقاله کوشش شده با فراتر رفتن از فهم مرسوم از واربورگ، شمایی از نحوه نگاه «خاص» وی به تصویر در کلیت آن ترسیم شود. بدین منظور با بازخوانی متون کلاسیک واربورگ و تفسیرهای جدید بر آنها تلاش شده است که جایگاه رویکرد وی به «تصویر» در سنت تاریخنگاری هنر آلمانی  و مفاهیم کلیدی منظومه فکری وی در این زمینه مورد بررسی قرار گیرد. یافتههای مقاله نشان میدهد که در این منظومه فکری ردپای اندیشههای متفکرانی چون فردریش نیچه، یاکوب بورکهارت و رابرت فیشر دیده میشود. در این زمینه، دوگانه «آپولونی- دیونیزوسی» فردریش نیچه، مفهوم «همدلی» فیشر و کلگرایی هگلی بورکهات در صورتبندی تلقی خاص واربورگ از دوره رنسانس به وجه خاص و رویکرد وی به تصویر در وجه کلی تأثیرگذار بودهاند. در این زمینه واربورگ خود را وقف مطالعه مفهومی تحت عنوان «حیات بعدی» عهد باستان و مفاهیم پیرامون آن چون پاتوسفرمل، دیالکتیک و همدلی در هنر و اندیشه رنسانس میکند. به نظر میرسد اکثر این مفاهیم حول ایده «بقا» میگردند. به باور واربورگ از آنجاییکه هنر دارای یک تاریخ است، تصاویر نیز بقایایی دارند، بقایایی که در پیوند با مفهوم و رد خاطره و در ارتباط با مفهومی به نام پاتوسفرمول خود را آشکار میکنند. واربورگ در این مفهوم به ژستها و انتقال آنها از طریق هنر توجه دارد. ماحصل چنین تلاشی طرح زبانی خاموش و رها از استدلال است. تحلیل ژستهای بیانگر به ارائه راهی غیرمعمول در مورد اشکال گذشته میپردازد و به مخاطب این امکان را میدهد که تصاویر گذشته را در زمان اکنون بیابد. معنای حیات بعدی و بقای تصاویر چنین است. واربورگ با کنار هم گذاشتن تصاویر مختلف در پی کشف چنین مشخصههایی است.
واژه‌های کلیدی: آبی واربورگ، تاریخ هنر، حیات بعدی، پاتوس‌فرمل، خاطره، بقا
متن کامل [PDF 387 kb]   (769 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1400/3/12 | پذیرش: 1400/10/3



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 10، شماره 41 - ( زمستان 1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها