:: دوره 9، شماره 34 - ( بهار 1399 ) ::
جلد 9 شماره 34 صفحات 22-7 برگشت به فهرست نسخه ها
مطالعۀ استحالۀ آیکونوگرافیکِ الگوهای تصویری نگاره‌های مریخ- بهرام در دوره اسلامی
عاطفه امیری ، ناهید عبدی* ، زینب صابر
چکیده:   (2484 مشاهده)
مطالعه تصویر مریخ- بهرام در دوره اسلامی مؤید همسانیهای صوری و موضوعی با تصاویر صورت فلکیِ برساووش و پرسئوس است. هر سه تصویر نمایانگر مردی با شمشیری آخته و سری بریده در دست است. مشابهت این سه تصویر، موجد این پرسش است که رابطه تقدم و تأخری آنها چگونه است؟ به عبارتی کدام نگاره الگوی تصویری بازنماییهای بعدی بوده است؟ پژوهشِ حاضر با کاربست رویکرد استحاله آیکونوگرافیک، نایل به کشف این رابطه شد، بدین معنی که مقارن دوران میانه نوعی تماس فرهنگی میان نگاره‌‏های اسلامی و غربی از مجرای متون نجومی رخ داده است. از این‏ طریق جریان مداومی از استحاله آیکونوگرافیک قابل شناسایی است؛ نخست استحاله کلیِ چارچوب اسطورهای به چارچوب نجومی، سپس استحاله جزئیِ نقشمایهها و مضامین از صورت فلکی برساووش در بازنمایی مریخ-بهرام در نگارگری اسلامی. بدینترتیب، شبکهای درهمتنیده از استحالهها به میانجیِ متون و نقش‏مایه‏‌های نجومی، در نقاشی دوره اسلامی قابلمشاهده و بازشناسی است.
واژه‌های کلیدی: مریخ-بهرام، برساووش، پرسئوس، استحاله آیکونوگرافیک، نقش‌مایه، تصویر
متن کامل [PDF 4072 kb]   (1493 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1398/9/18 | پذیرش: 1399/2/1


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 9، شماره 34 - ( بهار 1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها