|
نظام تفکر عالمان مسلمان ایرانی سده هفتم هجری تا دوره معاصر در نگرش به ایقاع
|
| پژمان رادمهر* |
|
|
|
چکیده: (1051 مشاهده) |
ایقاع که یکی از مؤلفههای هنرهای شنیداری اسلامی است، بخشی از تألیفات عالمان مسلمان را به خود اختصاص داده است. این پژوهش، با رویکردی میانرشتهای، در صدد شناسایی نظام تفکّر عالمان مسلمان ایرانی سده هفتم هجری تا دوره معاصر در نگریستن به ایقاع بوده و بر بستر روششناسی کیفی، مبتنی بر پارادایم تفسیرگرا و با روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعه تحقیق، آن دسته از آثار علمی عالمان مذکور بوده که به مباحث علم ایقاع پرداخته است و گروه نمونه، از میان این جامعه، با رهیافت نمونهگیری مورد مشهور- که یکی از اقسام نمونهگیری هدفمند است- انتخاب شده است. مفاهیم اولیه‌ای که طی کدگذاری باز استخراج شدند، با متمرکز شدن، منتج به سه مقوله عمده شدند: 1- نگرش کیفی به زمان ایقاعات؛ 2- نگرش رمزاندیشانه به نَقَرات، ارکان، ادوار، ازمنه و اوزان ایقاعی؛ 3- نگرشِ قایل به همانندی اصول هنر سنّتی و هنر الهی به ایقاعات دوری و غیردوری. حاصل همگرایی این سه مقوله، مقوله هسته این پژوهش تفسیرگرایانه بود: «نگرش حِکمی به ایقاع». نتیجهای که از این پژوهش به دست آمد، این است که: نظام فکری عالمان مسلمان ایرانی سده هفتم هجری تا دوره معاصر در نگرش به ایقاع (بههمراه مفاهیم وابسته به آن)، بر پایه «حکمت» است که آن نیز به نوبه خود، در سایه «دین» و «سنّت» تحقق مییابد. |
|
| واژه‌های کلیدی: ایقاع، وزن ایقاعی، حکمت، نگرش کیفی به زمان، رمز، ریاضیات قدسی، هنر سنّتی |
|
|
متن کامل [PDF 1909 kb]
(225 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1398/6/15 | پذیرش: 1398/9/21
|
|
|
|
|
|
